Onderzoek

ExCEL voert kwaliteitsvol praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek uit binnen drie onderzoekslijnen: effectieve leraren, effectief multimodaal leren en effectieve lerarenprofessionalisering. In elk van deze onderzoekslijnen gaat het om onderzoek waarvan de bevindingen onmiddellijk relevant zijn voor en toepasbaar zijn binnen de onderwijspraktijk van leraren, binnen de opleiding van nieuwe leraren en binnen de professionalisering van leraren die al voor de klas staan.

Onderzoekslijn 1: effectieve leraren

Leraren kunnen in belangrijke mate het verschil maken voor de leerlingen die ze in hun klas hebben, in het bijzonder voor kwetsbare leerlingen. In vergelijking met minder effectieve leraren, maken effectieve leraren door hun concrete gedrag in de klas meer en diepgaander leren bij hun leerlingen mogelijk. Binnen deze onderzoekslijn wil ExCEL bijdragen aan de wetenschappelijke en praktijkkennis over lerarengedrag en lerarenkenmerken die effectief leren bij leerlingen bevorderen. We richten ons vooral, maar niet uitsluitend, op het waarneembaar didactisch handelen van leraren in de klas en gaan op zoek naar hoe effectief onderwijs (incl. evaluatie en toetsing, gebruik van multimedia) op de klasvloer vorm moet krijgen. We voeren onderzoek uit naar effectieve leraren in het kleuteronderwijs tot en met het volwassenenonderwijs en binnen elke onderwijscontext.

Onderzoekslijn 2: effectief multimodaal leren

Leren verloopt beter wanneer er naast verbale informatie (woorden of gesproken tekst) ook beeldinformatie wordt aangeboden. Daarom wordt tekst in schoolboeken geïllustreerd met relevante afbeeldingen, bouwen leraren tijdens een mondelinge instructie een bordschema op en gebruiken docenten al eens een digitale presentatie tijdens hun les. Niet elke combinatie van woord en beeld is evenwel even effectief als het op het leren van de ontvangende leerlingen of studenten aankomt. Binnen deze onderzoekslijn voert ExCEL onderzoek uit naar de manier waarop leraren woorden en beelden zo in hun lespraktijk kunnen integreren dat de kans op effectief leren bij hun leerlingen maximaal is. Dit kan zowel binnen een volledig digitale onderwijscontext (online leren), als binnen een traditionele (niet-digitale) of gecombineerde onderwijscontext.

Onderzoekslijn 3: effectieve lerarenprofessionalisering

Sterke leraren zijn onmisbaar bij het realiseren van kwaliteitsvol onderwijs. Ze beschikken over de nodige kennis en vaardigheden om optimaal leren bij hun leerlingen te realiseren en te ondersteunen. Van leraren wordt bovendien verwacht dat zij in staat zijn om hun professioneel handelen aan te passen naarmate de wetenschappelijke en praktijkkennis rond effectief leren en effectieve didactiek vergroot of wijzigt, zonder evenwel daarbij elke onderwijshype achterna te hollen. In deze onderzoekslijn voeren we onderzoek uit naar effectieve manieren om professionele kennis en vaardigheden bij leraren te ontwikkelen en te versterken. Dat doen we zowel in het kader van de initiële lerarenopleiding als van de professionalisering van actieve leraren. Hoe brengen we leraren inzichten bij rond effectief leren en effectieve didactiek? Wat is er nodig opdat leraren deze nieuwe inzichten vertalen in hun gedrag in de klas en, via die weg, in meer en diepgaander leren bij hun leerlingen?