Wijze lessen 12

bouwstenen voor effectieve didactiek

Versterk je didactische competenties op eigen tempo met deze praktische online leergang gebaseerd op het succesvolle onderwijsboek ‘Wijze lessen’

Wijze lessen?

Meer dan ooit hebben we nood aan sterke didactische competenties. Met goede lessen kunnen we de (eventuele) opgelopen leervertraging bij onze leerlingen ombuigen en de hele klas optimale kansen bieden om bij te leren. We kennen ook de recepten hiervoor, ze bestaan immers al decennia lang en hebben hun effectiviteit wereldwijd al ruimschoots bewezen. In deze online leergang kun je je verdiepen in effectief lesgeven. Je krijgt de kans om te leren op eigen tempo, op het moment en de plaats van jouw keuze en met regelmatige interactie met andere deelnemers en experten. 

In het kort

Duur

3 perioden van elk 12 weken

Wekelijkse taakbelasting

2 uur (gemiddeld)

Prijs

€ 499,00 (first run: €429,00) –  incl. kortingscode aankoop boek.

Inschrijven met een leergangpartner is sterk aanbevolen.  

Opbouw

  1. Kennisverwerving – ONLINE  – OP EIGEN TEMPO 
  2. Didactisch ontwerp – EIGEN KLAS
  3. Duurzame implementatie – EIGEN SCHOOL

Wat mag je verwachten?

Aanvang Leergang

Evidence-informed

De leergang is opgebouwd rond het boek Wijze lessen: twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek, geschreven door zes auteurs uit Nederland en België, met ruime ervaring in onderwijspraktijk en onderwijsonderzoek. We baseren ons op de meest recente en fundamentele inzichten uit de cognitieve psychologie en lerareneffectiviteitsstudies.

Wat je al weet, bepaalt wat en hoe snel je leert. Nieuwe informatie wordt beter onthouden wanneer ze kleeft aan voorkennis.

  • Herhaal op een actieve wijze de voorkennis die de leerling nodig heeft om de nieuwe leerstof te begrijpen. 
  • Bied een kapstok om nieuwe stof te verbinden aan de eerder geleerde stof en richting te geven aan het verdere verloop van je les. 

De tijd die gespendeerd is aan duidelijke, gestructureerde en uitdagende instructie is van belang.

  • Afgebakende lesfasen en doelen brengen structuur.
  • Stel uitdagende doelen waar je veel verwacht van élke leerling.
  • Een warm leerklimaat motiveert je leerlingen.

Op het moment dat leerlingen hun eerste stappen zetten in het verwerven van nieuwe kennis of vaardigheden, is het effectief om te werken met voorbeelden.

  • Gebruik uitgewerkte voorbeelden die uitleggen hoe een oefening wordt opgelost.
  • Demonstreer een nieuwe vaardigheid aan je leerlingen. 
  • Illustreer de leerstof met concrete voorbeelden. 

Leerlingen slaan informatie die zowel via woorden als beelden wordt gepresenteerd, gemakkelijker op dan dan wanneer alleen maar woorden worden gebruikt.

  • Verrijk woorden met beelden maar zorg niet voor overbelasting.
  • Hou rekening met multimedia-principes in je lessen.

Productieve strategieën verplichten de leerling om leerstof te herkneden tot nieuw product. Een leerling onthoudt meer door productieve strategieën te gebruiken dan wanneer die de leerstof op een meer passieve wijze ‘consumeert’.

  • Laat leerlingen schema’s of mondelinge samenvattingen maken in je les.
  • Laat leerlingen leerstof verklaren aan zichzelf of anderen.
  • Leer hun de strategieën zelf ook aan 

Door regelmatig na te gaan of de leerlingen hebben begrepen van wat je beoogt met je les, houd je je leerlingen betrokken en blijft de focus liggen op verder leren.

  • Stel regelmatig vragen die informatie opleveren over de mate van begrip.
  • Staar je niet blind op een bepaalde prestatie van leerlingen op een bepaald moment in je les: leren is langetermijnwerk

Wanneer leerlingen opdrachten nog niet zelfstandig aan kunnen, is tijdelijke, individuele en aanpasbare steun (scaffolds) van de leraar noodzakelijk.

  • Begeleid leerlingen wanneer ze hun eerste stappen in de leerstof zetten.
  • Naarmate de leerling bekwamer wordt, vermindert de ondersteuning van de leraar.
  • Bied zelfstandige oefenkansen wanneer je de leerlingen daartoe in staat acht.

Voor het onthouden en toepassen van de leerstof is het beter dat de oefeningen verspreid in de tijd over meerdere kortere oefensessies aan bod komen dan dat de leermomenten in één lange oefensessie geconcentreerd zijn.

  • Zorg dat basisvaardigheden en -kennis op meerdere momenten in het schooljaar worden geoefend.
  • Geef huiswerk waarbij eerder geziene leerstof aan bod komt.
  • Start de les met een herhaling van eerdere leerstof.

Door te varieren in oefeningentypes en inhouden kunnen leerlingen leren om verschillende oplossingsstrategieën te gebruiken. Daarnaast doet verandering van spijs ook eten. 

  • Wissel gelijkaardig uitziende oefentypes af.
  • Wissel uitgewerkte voorbeelden af met gewone oefeningen en deels-uitgewerkte voorbeelden.
  • Zet productieve strategieën afwisselend in.

Wanneer leerlingen oefenen o actief informatie op te halen uit hun geheugen (retrieval practice), versterkt hun geheugen meer in geheugen meer in vergelijking met passievere technieken, zoals herlezen. 

  • Geef regelmatig oefentoetjes in de vorm van een quiz bij aanvang of slot van de les. 
  • Elke opdracht waarbij je leerlingen informatie laat herinneren, is een geslaagd voorbeeld van retrieval practice.

Feedback geeft informatie over waar leerlingen staan en geeft leerlingen houvast bij het werken en behalen van de leerdoelen. Als de leerlingen niet aan het denken in actie zet, is feedback ineffectief en is eerst iets anders nodig.

  • Geef feedback die leerlingen aanzet tot ‘detective-werk’.
  • Directe feedback is belangrijk bij de start van het leerproces.
  • Als leerlingen de feedback (nog) niet begrijpen, is extra instructie om de kennis te versterken zinvoller.

de bouwstenen kunnen gebruikt woredn om lessen effectieverr, efficiënter en aangenamer te maken, maar er zijn ook vele handvatten voorhanden die leerlingen helpen hoe zij zélf hun leren op een efficiënte, effectieve en aangename wijze kunnen organiseren. 

  • leer leerstrategieën expliciet aan.
  • Koppel leerstrategieën telkens aan concrete inhouden. Leerlingen leren door iets te leren.

Nood aan sterke didactische competenties? Verdiep je in effectief lesgeven en schrijf je in op onze online leergang!

Drie pijlers

We focussen op drie grote pijlers van docentenprofessionalisering:

Kwaliteitsvolle inhouden gebaseerd op meer dan 100 jaar robuust wetenschappelijk onderzoek

Je bestudeert de bouwstenen en gaat dieper in op bepaalde aspecten, telkens met het verbeteren van leerresultaten als hoofddoel. Je leert o.a. via presentaties, filmpjes, toepassingen, zelftests en praktijkvoorbeelden uit verschillende vakken en voor verschillende groepen. Daarnaast voorzien we tijd en ruimte om eigen ervaringen en kennis te delen, onderling te reflecteren en feedback te geven en krijgen. Heb je vragen? Deze kun je snel met experten bespreken in de wekelijkse Q&A -sessies.

Didactisch ontwerp en implementatie, volledig toegepast in de eigen concrete klascontext

De sociale context van je eigen klas vormt de basis van je professioneel leren. Je zal eerst  toepassingsmogelijkheden exploreren, daarna doelen en verwachte leerresultaten bepalen en vervolgens concrete activiteiten inplannen op korte (en langere) termijn. Na je interventie evalueer je je didactische aanpak en win je informatie in over de impact op het leren van je leerlingen. Met behulp van aangereikte theoretische kaders en feedback van je leerlingen en/of een collega stuur je bij. Ook in deze weken staan we via wekelijkse Q&A-sessies voor je klaar.

Ondersteuning en duurzaamheid, zodat de bouwstenen verder kunnen verankeren.

Om de slaagkansen van je leren te vergroten, is steun en aanmoediging van je schoolleiding noodzakelijk. Zij kunnen kansen creëren om je verworven inzichten succesvol uit te proberen en te implementeren in je dagelijkse werking. Ook kunnen zijn er voor zorgen dat jouw goede praktijken als een soort olievlek kunnen verspreiden onder je collega’s. Daarom voorzien we ook voor schoolleiders een concrete, vrijblijvende (mini)module. 

Verloop

De bovenvermelde pijlers doorloop je cyclisch via drie perioden die elk ongeveer twaalf weken duren. De totale werkbelasting van de hele leergang wordt geschat op ongeveer 90u.  Je kan de leergang starten in september 2021, maar kan er ook voor kiezen om pas aan de slag te gaan in januari 2022, april 2022, september 2022 …

VOORBEELD

PERIODE 1:  september – oktober – november 2021

PERIODE 2:  januari – februari – maart 2022

PERIODE 3:  april – mei – juni 2022

Online leren

De leergang is vormgegeven volgens de bestaande kennis over effectief online leren en lesgeven. We zetten enkel specifieke technologie in die leren en instructie versterken.

 

Je ervaart zelf de toegevoegde waarde ervan en leert zo de mogelijkheden kennen voor de eigen klaspraktijk.  Op didactisch vlak geldt ‘teach what you preach’, dus je leert volgens de bouwstenen van het boek.

Voor en met wie? 

De leergang is initieel ontwikkeld voor leraren van het basisonderwijs. Toch zal hij ook andere onderwijsprofessionals zoals leerbegeleiders, teamleiders, schoolondersteuners, toetscommissarissen inspireren. Ook zij kunnen vanzelfsprekend inschrijven.Je doorloopt de leergang individueel, maar zal regelmatig samenwerken met anderen. Daarnaast vragen we om deze professionele uitdaging aan te gaan met een of enkele leergangpartner(s). Dit vragen we omdat
  • samenwerking met iemand die je klas- of schoolcontext kent het engagement versterkt. Hij/zij wordt jouw sparring partner en critical friend.
  • collegiale ondersteuning en concrete en contextrijke feedback bijzonder leerrijk is.

ANNULEREN

De klant kan zijn aanmelding schriftelijk wijzigen of annuleren (per gewone of aangetekende brief of per e-mail), onverminderd de onderstaande voorwaarden en behoudens hetgeen bepaald in artikel 6.

In geval van annulering door de klant is ExCEL-Thomas More gerechtigd om bij de klant een gedeelte van de totale prijs in rekening te brengen als volgt:

  • Annulering tot 8 weken voor aanvang: 5% voor administratie- en annuleringskosten;  
  • Annulering tussen 8 weken en 4 weken voor aanvang: 20% voor administratie- en annuleringskosten;
  • Annulering tussen 4 weken en 2 weken voor aanvang: 30%  voor administratie- en annuleringskosten;
  • Annulering nadien is niet mogelijk; in dat geval wordt steeds de volledige prijs in rekening gebracht.  

Naamswijziging doorvoeren zodat inschrijving kan doorgegeven worden is toegestaan, mits administratieve kost van €15,00 per deelnemer.

Onder annulering wordt verstaan: het afmelden van de professionaliseringsactiviteit om welke reden dan ook. 

De algemene voorwaarden vind je hier.