Onze vormingen over effectieve didactiek

Op jouw school

Lessen geven waarin élke leerling de kans krijgt bij te leren, is en blijft de kerntaak van een leraar. Om tot een goede les te komen, is het belangrijk om te begrijpen hoe en wanneer leerlingen bijleren, wanneer het enkel ‘lijkt’ alsof er geleerd wordt en wat het leren belemmert. Het boek  ‘Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek’  vertaalt de meest recente wetenschappelijke inzichten op het vlak van leren en instructie naar de klaspraktijk. De didactische principes zijn gebaseerd op bevindingen uit twee wetenschapsvelden, de cognitieve psychologie en lerareneffectiviteitsstudies, en zijn toepasbaar voor leerlingen van verschillende leeftijden en met diverse achtergronden en voorkennis. In deze vorming bespreken we het boek volgens zijn initiële insteek, nl. een breed beeld scheppen van wat effectief lesgeven inhoudt, gevolgd door een viertal didactische aanpakken (bouwstenen) met robuuste bewijskracht vanuit onderzoek en praktijk, zoals het activeren van voorkennis (BS 1), gebruik van voorbeelden (BS 3), spreiden in de tijd (BS 8) en testen als leer- en oefenstrategie (BS 10). We delen ook tal van voorbeelden die je meteen de volgende les kan inzetten.


Doelgroepen: basis (primair) onderwijs en secundair (voortgezet) onderwijs
Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Neem contact op om deze vorming aan te vragen.

Goede evaluatie is veel meer dan enkel toetsen en beoordelen. Het is ook een krachtig middel om de kwaliteit van je instructie te versterken én het biedt kansen om beter te leren. Een cruciaal element van ’evaluatie als didactische aanpak’ of anders gezegd ‘formatieve evaluatie’ is het voorzien van feedback.  Hoe geef je rijke, ontwikkelingsgerichte feedback die leerlingen aan het denken zet en houd je het haalbaar voor jezelf? Hoe maak je je verwachtingen helder zodat leerlingen weten waar de lat ligt? Hoe kan feedback de zelfregulerende vaardigheden van leerlingen ontwikkelen zodat ze ook zelf op zoek gaan naar feedback? En hoe kan technologie hierin een faciliterende en versterkende rol spelen? In deze vorming bespreken de bouwstenen uit het boek  ‘Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek’ die o.a. een antwoord geven op al deze vragen (en meer). We delen daarbij tal van praktijkvoorbeelden die je kunnen inspireren voor je eigen klaspraktijk.


Doelgroepen: basis (primair) onderwijs en secundair (voortgezet) onderwijs
Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Neem contact op om deze vorming aan te vragen.

Iedere leerling wil de leerstof begrijpen en zo lang mogelijk onthouden. Maar hoe doe je dat? Bouwsteen 5 van het boek  ‘Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek’ beschrijft de ‘actieve verwerking van leerstof’. Wil dit zeggen dat je best vooral fysiek actief met de leerstof bezig bent, vb. via een groepswerk, het maken van een collage, etc. … of betekent ‘actieve verwerking’ vooral dat je brein actief moet zijn (cognitief actief)? Vanuit wetenschappelijk bewijs worden kennis en vaardigheden best geleerd als ze cognitief actief verwerkt worden. We hebben het dan bijvoorbeeld over nieuwe kennis linken aan onze voorkennis, verbanden leggen, structuur aanbrengen, het groter geheel zien, etc. Bouwsteen 12 gaat vervolgens dieper in op het duurzaam onthouden van nieuwe kennis en vaardigheden. Veel leerlingen steunen daarvoor op leerstrategieën als markeren, herlezen en overschrijven, hoewel deze technieken verre van optimaal zijn. Welke leerstrategieën bieden dan wél de beste kansen op langer onthouden?

In deze vorming bespreken we manieren om leerstof actief te verwerken en duurzaam op te slaan. We delen ook tal van concrete aanpakken om met leerlingen aan de slag te gaan.


Doelgroepen: basis (primair) onderwijs en secundair (voortgezet) onderwijs
Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Neem contact op om deze vorming aan te vragen.

“Bouw voort op wat je leerlingen al weten en kunnen’ wordt vaak gezegd. Maar leerlingen verschillen van elkaar, kunnen en weten verschillende dingen. Sommigen lijken als vanzelf te leren, terwijl anderen er hard voor moeten werken. Uit recent onderzoek blijkt dat het kennisniveau van een gemiddelde klas op een middelbare school waarschijnlijk een spreiding tot vijf jaar kent. Dit kan nog groter zijn op scholen met hoge SES-indicatoren. Hoe kun je dan tegemoetkomen aan de leernoden van élke individuele leerling, met maar één hoofd en twee handen?

Differentiatie is een complex proces en vraagt om een samenspel van pedagogische, vakdidactische en organisatorische vaardigheden van de leraar. Door de vooruitgang van je leerlingen goed te monitoren tijdens je instructie, kan je als leerkracht een goed beeld krijgen – en houden – van hun niveau en daarop aansluiten met een passend aanbod.

In deze sessie bespreken we hoe we op een effectieve en haalbare (!) manier kunnen differentiëren, zodat de leerwinst van alle leerlingen bevorderd wordt.    

Doelgroepen: basis (primair) onderwijs en secundair (voortgezet) onderwijs
Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Neem contact op om deze vorming aan te vragen.

Al vanaf de eerste voet op school is de startpositie voor elk kind wezenlijk anders. Terwijl het ene kind het geluk heeft om op te groeien in een nest met aandacht voor bijvoorbeeld cultuur, literatuur, reizen en hobby’s, heeft het andere kind veel minder de kansen om al die rijke kennis, vaardigheden en ervaringen op te bouwen. Het laatste moet dus voor een heel groot deel rekenen op de school om die gaten te vullen. Het belang van een kennisrijk curriculum kan hierbij onmogelijk worden overschat. Dit blijkt ook steeds meer uit internationaal onderzoek.  Enerzijds bepaalt ‘wat je al weet’ het gemak en de duurzaamheid van toekomstig leren, en anderzijds heeft kennis een belangrijk sociaal-rechtvaardig aspect. Door alle leerlingen een goede kennisbasis aan te bieden en verder te gaan dan hun eigen leefwereld en ervaringen, is het mogelijk om de kansen op toekomstig leersucces aanzienlijk te verhogen. Maar wat verstaan we nu juist onder een kennisrijk curriculum? Wat zijn de kenmerken ervan? Hoe ziet dit eruit in de praktijk en hoe ga je hiermee om? In deze vorming bespreken we, naast het belang van het kennisrijke curriculum, ook wat dit voor de praktijk betekent en delen we inspirerende voorbeelden.

Doelgroepen: basis (primair) onderwijs en secundair (voortgezet) onderwijs
Deze vorming is mogelijk als studiedag (doorgaans 3u met ruimte voor verwerking), keynote of webinar. 

Neem contact op om deze vorming aan te vragen.

In dit tweejarig intensief professionaliseringtraject nemen we het hele schoolteam mee in het bestuderen, inoefenen en duurzaam implementeren van effectieve didactiek op de klasvloer en bij uitbreiding in de hele schoolwerking. Het ultieme doel hierbij is élke leerling optimale leerkansen bieden.    

Klik hier voor meer informatie.

Op onze campus

Vanaf schooljaar 2023-2024 bieden we op onze campus (Sint-Andries, Antwerpen): 

  • een verdiepend traject voor expert-leraren (gebaseerd op de boeken Wijze Lessen en Studeren met succes).
  • eenmalige studiedagen over effectieve didactiek, leren studeren, digitale didactiek, formatieve evaluatie en feedback, klasmanagement, leermiddelen en onderwijskundig leiderschap.

Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief over de concrete data.

Online leergang

In deze online leergang, op basis van het boek Wijze Lessen, kun je je verdiepen in effectief lesgeven. De online leergang is volledig op eigen tempo te doorlopen. 


Doelgroepen: lager (primair) onderwijs en secundair (voortgezet) onderwijs

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

Open lezingen (webinars)

  • 17 mei 2023 (14u30-16u00), opname 1 week ter beschikking
  • enkel online
  • € 15,00

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

Hoe kies je als leraar, vakwerkgroep of schoolteam een lesmethode? Waarmee houd je
rekening bij het ontwikkelen van een eigen leermiddel?
Hoe gebruik je een leermiddel op een doordachte manier in je klaspraktijk?
We weten dat leermiddelen kunnen bijdragen aan effectief leren en overbrengen van
kennisrijke curricula, maar er is weinig onderzoek voorhanden en er zijn nauwelijks
gereedschappen om een uitspraak te doen over de kwaliteit van leermiddelen in Vlaanderen
en Nederland. Vaak worden keuzes gemaakt op basis van losse meningen en ervaringen of
soms zelfs, op hoe aantrekkelijk het leermiddel is vormgegeven. Vanuit het
onderzoeksproject ‘Wijze lessen voor het ontwikkelen, kiezen en gebruiken van
leermiddelen in het leerplichtonderwijs’ werd een instrument ontwikkeld dat je kan
gebruiken om een geïnformeerde keuze te maken voor leermiddelen die jou als leerkracht
kunnen ondersteunen om didactisch sterke lessen te geven.
In deze vorming leer je hoe je het kwaliteitskader, bestaande uit 14 criteria met linken naar
de bouwstenen van het boek Wijze Lessen, op de juiste manier kan gebruiken en ga je
concreet aan de slag om het toe te passen op een leermiddel naar keuze. Je krijgt
handvatten om de kwaliteit van leermiddelen goed in te schatten en hoe je ze op een
effectieve manier in te zetten in je lessen.

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

  • 24 mei 2023 (14u30-16u00), opname 1 week ter beschikking
  • enkel online
  • € 15,00

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

De kwaliteit van de leraar is het belangrijkste wat er is in het onderwijs. Het hoeft daarom
niet te verbazen dat de vraag vaak gesteld wordt of we de expert-leraar makkelijk
kunnen herkennen, en vaak wordt observatie daarbij naar voren geschoven als DE
methode om de expertleraar te herkennen. Hierbij wordt echter soms voorbijgegaan aan
het feit dat op betrouwbare wijze het complexe proces van lesgeven capteren niet
eenvoudig is. In deze lezing heb ik het daarom over zowel de voor- als de nadelen van
observatie, en wat we er wel en niet mee kunnen doen, zowel in de praktijk als in
onderzoek.

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

  • 31 mei 2023 (14u30-16u00), opname 1 week ter beschikking
  • enkel online
  • € 15,00

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

Woordenschatkennis is een belangrijke voorspeller van een aantal talige
vaardigheden, zoals begrijpend lezen. Maar woordenschatonderwijs wordt al snel
geassocieerd met enkel taalvakken. Wat we vaak minder goed beseffen, is dat het
ook een belangrijke plaats heeft binnen de ‘niet-taalvakken’. Ook hier zijn
leerlingen gebaat bij robuust woordenschatonderwijs. In deze sessie proberen we
een antwoord te geven op de vraag welke woorden extra aandacht verdienen,
hoe je ervoor zorgt dat woordenschat goed verankerd wordt en welke nuttige
strategieën er zijn om met nieuwe, ongekende woorden om te gaan.

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

  • 7 juni 2023 (14u30-16u00), opname 1 week ter beschikking
  • enkel online
  • € 15,00

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

De leraar van eersteklassertjes noemen we graag ‘a miracle worker’. In een
bijzonder korte tijd leert die de kinderen lezen. Dat doet men het best via een
methodiek die het snel ontsleutelen en verklanken van letters, letterclusters en
woorden nastreeft. Zo’n methodiek vereist een aantal didactische aanpakken
die leraren in de vingers moeten hebben en die verder reiken dan het louter
gebruiken van een leesmethode. We staan tijdens de sessie stil bij die
aanpakken, die zowel voor de leraar van eersteklassertjes als voor
zorgleraren, logopedisten e.a. interessant kunnen zijn. 

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

  • 14 juni 2023 (14u30-16u00), opname 1 week ter beschikking
  • enkel online
  • € 15,00

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.

Het wegwerken van leerachterstanden is natuurlijk niet met één kant-en-klare interventie op te
lossen. Dit vergt o.a. inzicht in de achterstanden en de bijbehorende oorzaken en/of
problematieken, in welke kansrijke aanpakken hierbij zouden kunnen helpen en hoe dit effectief kan
worden geïmplementeerd en geborgd binnen een bestaande context. Sarah Bergsen is schoolleider
en heeft op haar vorige school twee verbetertrajecten begeleid, namelijk op het gebied van rekenen
en op het gebied van technisch lezen. Het verbetertraject voor rekenen is intussen ook uitgevoerd
door drie andere basisscholen, waardoor we nog meer inzicht hebben in wat de werkzame
elementen zijn en waar teams tegenaan zijn gelopen. Sarah zal veel voorbeelden aandragen,
verschillende casussen bespreken en vertellen wat er goed ging en wat er niet goed ging.

Klik hier voor meer informatie en inschrijvingen.